Peter Doig gebruikt de sneeuw van Canada en de stranden van Trinidad in zijn schilderijen. Maar altijd zijn de landschappen onbestemd en mysterieus. Zit er een verborgen betekenis in zijn droomwerelden?
Ken je dat? Soms word je ’s ochtends midden in een droom wakker. Terwijl sommige droombeelden nog in je hoofd zitten, lijken andere al te vervagen. Het liefst blijf je nog even in je droom hangen, maar het daglicht trekt je langzaam terug naar de werkelijkheid. Een uur later weet je er bijna niets meer van. Het is dit gevoel van een herinnering aan een niet bestaande wereld, dat Peter Doig lijkt te vangen in zijn schilderijen.
Landschappen vol ontheemding
Peter Doig werd geboren in Edinburgh, Schotland, maar woonde grote delen van zijn jeugd in Trinidad en Canada. De Schotse hooglanden, de Canadese winters en de Caribische stranden bepaalden zo zijn palet. In zijn schilderijen vormen de landschappen niet alleen de achtergrond, maar spelen ze een hoofdrol in het schilderij. Niet zoals de romantische landschappen van Caspar David Friedrich, waarin de grootsheid van de natuur symbool staat voor de gevoelens van de mens. Nee, de landschappen van Doig zijn eerder tussenwerelden, plaatsen waar je niet lang kan blijven.
Beroemd is zijn schilderijenserie waarin een vrouw in een kano op meer drijft. Doig baseerde het beeld op een scene in de horrorfilm Friday the 13th. De eenzame vrouw hangend over de rand van een kano roept veel vragen op. Wat doet ze daar? Waar gaat ze heen? De donkere achtergrond, de wanhopige houding, zorgen voor een gevoel van verlatenheid. Alsof ze al afscheid heeft genomen van deze wereld.
Boot
In dromen kan alles. Ik herinner me een droom waarin ik op vakantie was met collega’s in Spanje en mijn oma tegenkwam. Nou ben ik nog nooit met deze collega’s op reis geweest en mijn oma is al tien jaar dood, maar in mijn droom leek het volstrekt logisch. Hetzelfde gevoel bekruipt me bij Peter Doig. In Alpinist schilderde Doig een eenzame skiër, verkleed als harlekijn, met op de achtergrond de Matterhorn. Het is een surrealistisch beeld, maar toch voelt het volstrekt normaal.
De mensen in de schilderijen van Doig zijn bijna altijd onderweg, maar zonder duidelijk doel. De alpinist op de berg, de vrouw in de boot. Het is alsof de mensen op de vlucht zijn voor iets onbekends. Hun nietigheid in de landschappen benadrukt hun eenzaamheid, als in de schilderijen van Edward Hopper.
Droomwereld
Sigmund Freud dacht dat dromen hielpen om tot de waarheid te komen. Dromen waren voor hem de betrouwbaarste basis voor psychoanalyse. Droomduiding was een belangrijke methode in zijn praktijk. De schilderijen van Peter Doig lijken eenzelfde onderbewuste waarheid te bevatten. Maar de betekenis van de droomwerelden van Doig wordt nooit echt duidelijk.
Soms verhult Doig letterlijk zijn landschap. In Ravine heeft Doig een spinnenweb opgebouwd van verfspetters. Als een soort Jackson Pollock maskeert hij het landschap. Wat zit er verborgen onder het oppervlak? De landschappen van Peter Doig laten je even stilstaan. Ze dwingen je om na te denken over wat je ziet. Deze reflectie op de wereld zit vaak letterlijk in zijn schilderijen, als weerspiegelingen in het water, of in de sneeuw.
Tijdloos
Vaak werkt Doig jaren aan zijn werken. Onafgemaakte doeken staan in zijn atelier te wachten tot het moment dat Doig weet hoe het verder moet. Je ziet in zijn werk geen politieke statements of verwijzingen naar de actualiteit. Houten huizen, simpele kano’s, de afbeeldingen zouden ook vijftig jaar geleden geschilderd kunnen zijn. Het zijn herinneringen aan een onbestemd verleden.
Je kan op zoek gaan naar de betekenis van je dromen, zoals Sigmund Freund. Je kan je eenzaam voelen in de wereld om je heen, zoals Edward Hopper. Je kan je herinneringen wegstoppen onder lagen verf, als Jackson Pollock. Maar dat is niet wat Peter Doig doet in zijn schilderijen. Hij omarmt het ongrijpbare en accepteert de onzekerheid van het leven.
Hedendaagse Kunstenaars
Marina Abramovic – El Anatsui – Georg Baselitz – Christian Boltanski – Mark Bradford – Hans Broek – Judy Chicago – Christo – Tacita Dean – Rineke Dijkstra – Peter Doig – Olafur Eliasson – Shepard Fairey – Guerilla Girls – Antony Gormley – Philip Guston – Damien Hirst – Zhang Huan – On Kawara – Natasja Kensmil – William Kentridge – Anselm Kiefer – Edward Kienholz – Jeff Koons – Yayoi Kusama – Kerry James Marshall – Yasuma Morimura – Otobong Nkanga – Chris Ofili – Claes Oldenburg – Trevor Paglen – Marcel Pinas – Neo Rauch – Robert Rauschenberg – Gerhard Richter – Doris Salcedo – Jenny Saville – Richard Serra – Yinka Shonibare – Elias Sime – Robert Smithson – Luc Tuymans – Bill Viola – Kara Walker – Isabella Werkhoven – Kehinde Wiley – Zhang Xiaogang – Yin Xiuzhen
The post Leeft Peter Doig in een droomwereld? appeared first on KunstVensters.