De Nederlandse kunstenaar Johan Barthold Jongkind is één van de vaders van het Franse impressionisme. Hij werkte met Boudin en Monet aan de Noord-Franse kust. Zijn losse penseelstreek was een inspiratie voor jonge kunstenaars.
Op 7 april 1860 verkocht veilinghuis Drouot 93 werken van Rosa Bonheur, Théodore Rousseau, Charles-François Daubigny, Nadar en vele anderen. De opbrengst van ruim 6000 francs kwam ten goede aan Johan Barthold Jongkind. Jongkind verbleef in Nederland en was krap bij kas. Zijn Franse vrienden hadden ieder een werk ingestuurd om geld in te zamelen voor zijn terugkomst naar Parijs.
Johan Barthold Jongkind
In 1846 kreeg Jongkind voor het eerst de kans om in Parijs te werken. Hij ging als leerling aan de slag bij Eugène Isabey dankzij een studiebeurs van prins Willem III. Samen met Isabey ontdekte hij de Normandische kust, die zijn hele leven een belangrijk thema in zijn werk zou blijven. Zijn schilderij van de haven van Tréport leverde Jongkind in 1852 een medaille derde klasse op tijdens de salon.
Ook boekte Jongkind succes met zijn schilderijen van Parijs. Hij koos niet voor toeristische plaatjes, maar voor de ruwe kind van de stad. Schilderijen van arbeiders op de kades, slooppanden en bouwplaatsen. Het leverde Jongkind faam op als realist en schilder van het moderne Parijs.
Terug naar Nederland
Het succes had ook een schaduwkant. Jongkind mat zich een dure levensstijl aan met veel drank. Bovendien besloot koning Willem III zijn beurs stop te zetten, omdat hij nu zelf geld verdiende met zijn werk. Jongkind raakte in de schulden en was gedwongen terug te keren naar Nederland. Hier schilderde hij onder andere Dordrecht en Rotterdam.
Alleen dankzij de veiling van zijn kunstenaarsvrienden in 1860 kon Jongkind terugkeren naar Frankrijk. Het toont de waardering van zijn werk en de kracht van Jongkind’s netwerk.
Meester van Monet
Terug in Frankrijk verdeelde Jongkind zijn tijd tussen Parijs en de Normandische kunst. In 1862 ontmoette hij Claude Monet op het strand. Monet zei hier later over: “Hij was een eenvoudige, goeie kerel die abominabel slecht Frans sprak, heel verlegen. Die dag was hij bijzonder openhartig. Hij wilde mijn schetsen zien. Hij nodigde me uit om met hem te komen werken.”
Het was het begin van een vriendschap. In het werk van Jongkind en Monet zijn aanwijzingen te vinden dat ze ook samen geschilderd hebben. Zo schilderden ze in september 1862 allebei de kapel van Honfleur. Hoewel het standpunt net iets anders is, kan je je goed voorstellen dat ze naast elkaar hebben gestaan.
Impressionisme
Jongkind werkte graag in de openlucht, maar maakte dan vrijwel altijd aquarellen. Thuis in zijn atelier werkte hij de aquarellen uit tot volledige schilderijen. Hiermee is hij minder vooruitstrevend dan latere impressionisten, die met olieverf werkten in de buitenlucht. Ook dit verschil in techniek is goed te zien in de schilderingen van de kapel van Honfleur. Monet werkt hier wel met olieverf.
Jongkind exposeerde in 1863 op de salon der geweigerden met Pissarro, Cézanne en Whistler. Uiteindelijk zo Jongkind definitief in Frankrijk blijven wonen. Hij woonde de laatste jaren van zijn leven in de buurt van Grenoble, maar werkte nog maar weinig. De drank en teleurstelling over afwijzingen van zijn werk ontnamen hem de motivatie. Tegenwoordig zijn de laatste jaren vergeten en herinnert me Jongkind vooral als vernieuwer van de moderne kunst.
Meer uit de Canon van de Nederlandse Kunst:
The post Johan Barthold Jongkind: Impressionisme aan de Franse kust appeared first on KunstVensters.