Museum Singer Laren bekijkt het werk van George Hendrik Breitner met een frisse blik. In een overzichtstentoonstelling laat het museum zien dat Breitner durfde te experimenteren. Zijn schilderijen vol vooruitstrevend kleurgebruik tonen zijn kwaliteiten als modernist.
George Hendrik Breitner staat bekend om zijn stadsgezichten van Amsterdam en zijn portretten van het meisje in kimono. Maar Breitner was zoveel meer dan alleen stadskunstenaar. Conservator Suzanne Veldink ziet Breitner als “een oerkunstenaar die verschillende genres in een nieuw jasje steekt en bestaande conventies aan zijn laars lapt”. Museum Singer Laren onderzoekt Breitners kwaliteiten als experimentele kunstenaar in een overzichtstentoonstelling met 60 schilderijen.
Paardenschilder
Breitner brak door bij het grote publiek met de Gele Ruiters in 1886. Het werk toont het Korps Rijdende Artillerie, een elitecorps binnen het Nederlandse leger. De jonge George Hendrik Breitner was met zijn schetsboek de duinen bij Den Haag ingetrokken om de oefeningen van het korps met de gele pailletten te bestuderen. Op het schilderij is te zien hoe de soldaten met een onbereden paard naast zich van de helling af stuiven. Het schilderij toont Breitners begaafde kleurgebruik. Het blauw en geel van de uniformen steekt af tegen het beige van de duinen. Breitner balanceert de bruintinten van de stofwolken, duinen en schaduwen tot een dynamisch schilderij.
Breitner is een meester in de weergave van de lichtval. In het metersbrede Cavalerie uit de collectie van het Kunstmuseum Den Haag is goed te zien hoe treffend Breitner met een paar klodders witte verf een doek tot leven wekt. De weerkaatsing van het licht op het metaal van de beugels is helderwit als op een zonnige dag. Breitner was een sterke colorist, maar het Cavalerie-schilderij toont ook zijn beperkingen. De gezichten van de ruiters zijn werkelijk allemaal hetzelfde.
Schildersbeest
Naakt met zwarte kousen op een bed is kleinste, maar ook het meest moderne schilderijtje van de tentoonstelling in Laren. Breitner schilderde deze olieverfschets in 1889. Met een paar rake penseelstreken in felle kleuren zet hij de compositie neer. Breitner deed het schilderij cadeau aan Kees Maks met de woorden: “Zoo moet u schilderen!”. Op de achterkant van het doek is de tekst nog te lezen. Het schilderijtje hangt in een zaal met andere naakten, een onbekend deel van Breitners oeuvre. Gast-conservator Suzanne Veldink heeft hier een aantal mooie combinaties gemaakt.
Museum Singer Laren probeert in de tentoonstelling af te rekenen met het clichés dat Breitner vooral een stadsschilder was. Toch zijn juist Breitners nachtelijke stadsgezichten het hoogtepunt van de tentoonstelling. De weerspiegeling van het licht in de waterplassen toont Breitner op zijn best. In donkere compositie creëert hij intieme scenes van het stadsleven. De paardentrammen op de Dam in schaars elektrisch licht zijn een prachtig tijdsbeeld van eind 19e eeuw.
Singer Laren
Museum Singer Laren is krampachtig op zoek naar een nieuw perspectief. Onnodig! Singer Laren heeft gelijk dat Breitner technisch vooruitstrevend en begaafd was. Maar door alleen te focussen op zijn techniek, doe je Breitner tekort. Juist in zijn stadsonderwerpen en zijn gebruik van fotografie is Breitner uniek. Dit is geen diskwalificatie van zijn schilderkwaliteiten. Zonder een goed oog voor compositie, gevoel voor kleurgebruik en technische vaardigheid kan je immers geen goede stadsgezichten maken. Waarom is het zo erg om Breitner te zien als een geweldig stadsschilder?
The post Breitner in Singer Laren heeft geen nieuw perspectief nodig appeared first on KunstVensters.