Woeste bergen en verlaten ruïnes. Niets zo overweldigend als een landschap uit de romantiek. Maar waar vind je zo’n schilderachtig landschap in de polder? Barend Cornelis Koekkoek reisde ervoor naar Kleef en Luxemburg!
Middenin in het Duitse Kleef staat een wit gepleisterd huis met een uitkijktoren. Op het dak een beeld van Minerva, die uitkijkt over het heuvellandschap tussen Kleef en Nijmegen. Ooit was hier het atelier van de Nederlandse landschapsschilder Barend Cornelis Koekkoek. Kunstenaars kwamen daarom uit heel Nederland naar zijn kunstpaleis voor zijn schilderijen en zijn lessen.
Barend Cornelis Koekkoek
Koekkoek was opgeleid door Jan Willem Pieneman en Jean Augustin Daiwaille aan de Akademie in Amsterdam. Maar in de traditie van de Duitse romantici was hij gaan reizen op zoek naar weelderige natuur, kastelen en ruïnes. Hij vond zijn inspiratiebron op de stuwwal tussen Nijmegen en Kleef. Na een tijd in Beek, vestigde hij zich in 1834 daarom in Kleef.
Het werk van Koekkoek moet niet verward worden met latere realistische landschapsschilders. De schilderijen van Koekkoek zijn gecomponeerd om de meest dramatische effecten te bereiken. Lichtval, bomen en ruïnes werden zo geplaatst dat ze de innerlijke stemming van de kunstenaar toonden: melancholie, liefde, het sublieme.
de Romantiek
In vergelijking met Duitsland en Frankrijk heeft de Romantiek in Nederland relatief weinig navolging gekend. Het realisme van de Gouden Eeuw en de Haagse school heeft altijd meer aandacht gekregen, dan de denkbeeldige pathetische landschappen van Koekkoek.
Toch is er een hele generatie kunstenaars die in de romantische traditie werkten. Naast Koekkoek waren dit bijvoorbeeld Charles Rochussen en Wijnand Nuijen. Nuijen schilderde niet alleen landschappen, maar ook stadsgezichten. Rochussen schilderde vooral historiestukken.
Luxemburg
Op het hoogtepunt van zijn roem ging Koekkoek met koning Willem II mee op reis naar Luxemburg. Luxemburg was destijds verbonden aan het Nederlandse koninkrijk. Op basis van schetsen maakte Koekkoek negen grote olieverfschilderijen. De werken tonen het heuvelachtige Luxemburgse landschap met burchten, kastelen of kasteelruïnes.
In 1849, kort na de voltooiing van Koekkoeks schilderijencyclus overleed koning Willem II. Na zijn dood werden schilderijen van Koekkoek verkocht tijdens een grote veiling. De beroemde schilderijencyclus van Luxemburg is hierdoor over heel Europa verspreid geraakt. Schetsen van de reis zijn tegenwoordig in het bezit van Museum Boijmans van Beuningen.
Meer uit de Canon van de Nederlandse kunst:
The post Barend Cornelis Koekkoek: Romantiek in de Polder appeared first on KunstVensters.